Osoby chorujące psychicznie zaangażowane w pomoc innym

W 2013 roku, wśród osób, które zostały zgłoszone do akcji „Zwykły Bohater”, pojawił się człowiek zaangażowany w pomoc młodym ludziom cierpiącym na zaburzenia psychiczne. Całokształt jego działań wskazuje nie tylko na wielką siłę i determinację w walce o lepsze jutro chorych, ale i uświadamia, że choroby psychiczne nie są problemem marginalnym i zdarza się, że dotyczą ludzi, którzy dopiero stają na progu dorosłości.

Pomoc młodym, chorującym psychicznie, mężczyzna zainicjował w 2005 roku, działając w Stowarzyszeniu Młodzieży i Osób z Problemami Psychicznymi, Ich Rodzin i Przyjaciół „Pomost”. Trzy lata później powstał Punkt Pośrednictwa Pracy Wolontarystycznej „Centerko”, w ramach działania którego chorzy psychicznie młodzi mogą pomagać innym. Wolontariusze czynią dobro, równocześnie wzmacniając poczucie własnej wartości i czerpiąc siłę ze świadomości, jak wiele dobrego potrafią uczynić dla innych.

Przedsięwzięcie jest warte zapamiętania nie tylko z uwagi na osoby wolontariuszy, ale też na różnorodność podejmowanych inicjatyw pomocowych. Zespół taneczny, wspieranie innych instytucji charytatywnych, praca z dziećmi... inicjator tych przedsięwzięć postanowił także przelać na papier swe doświadczenia z wolontariatem osób chorych psychicznie, pisząc podręcznik dotyczący tej tematyki. Pomysłodawca tej niezwykle ważnej aktywności został niejednokrotnie dostrzeżony i nagrodzony w konkursach promujących godne naśladowania przedsięwzięcia.

Choroby psychiczne to obszerna kategoria chorób, które związane są z zaburzeniami w obrębie mózgu. Niektóre z chorób trwale uniemożliwiają człowiekowi samodzielne funkcjonowanie, inne, nie powodując najbardziej tragicznych skutków, potrafią znacząco utrudniać codzienność osoby chorej i odbierać jej radość z życia.

Choroby psychiczne mogą być wrodzone lub nabyte. W pierwszym przypadku istotną rolę (w niektórych jednostkach chorobowych) może odgrywać dziedziczenie, inne pojawiają się z powodu trudnych doświadczeń nabytych w dzieciństwie lub później. Zaburzenia psychiczne, których początek wynika z tragicznych lub bardzo trudnych wydarzeń życiowych (śmierć najbliższej osoby, nieuleczalna choroba, ale także rozstanie, samotność, utrata pracy) są obecnie bardzo powszechnym problemem. Na pogorszenie się stanu zdrowia psychicznego wpływają także coraz szybsze tempo współczesnego życia, w tym stresogenne sytuacje zawodowe.

Osoby cierpiące na choroby psychiczne często stają się ofiarami wielu krzywdzących stereotypów. Ludzie, którzy mimo choroby funkcjonują samodzielnie (choć często zażywają leki i korzystają z pomocy psychiatrów czy psychoterapeutów), często nie chcą nikomu mówić o swoich kłopotach. Obawiają się stygmatyzacji, etykietowania, a czasem lekceważenia i niedowierzania ze strony otoczenia. Nawet najbliższe osoby potrafią wówczas kwestionować powagę sytuacji, zachęcając chorego do „wzięcia się w garść” lub „porzucenia tworzenia sobie problemów”. Trudno spodziewać się, by takie komentarze, nawet podyktowane dobrymi intencjami, przyniosły realną pomoc.

Pierwszym krokiem do jej faktycznego wdrożenia jest zrozumienie mechanizmu choroby, które pozwoli nie tylko na możliwie najbardziej umiejętną komunikację z chorym, ale także na przemyślane próby zachęcenia go do skorzystania ze wsparcia specjalistów.

Sytuacja, w której chory jest niezdolny do samodzielnej egzystencji wymaga oczywiście bardziej zdecydowanych działań i zwykle – zwłaszcza wtedy, gdy choroba nie ujawniła się nagle – skutkuje innymi niż wyżej wzmiankowane reakcjami otoczenia.

Pomoc osobom chorym psychicznie wymaga ogromnej dozy empatii, cierpliwości i zrozumienia. Jest bohaterstwem cichym, długoterminowym. Nierzadko, mimo olbrzymich trudów, przynosi pomagającym poczucie bycia potrzebnym i świadomość, że wywiązały się z jednej z najtrudniejszych ról, jakie może przynieść życie.